Ngày 28/3 vừa qua, Fashionnet đã tổ chức buổi học Creative Pro Class thứ hai về chủ đề Storytelling. Nếu như buổi học đầu tiên chia sẻ về những mục đích cơ bản của việc nắm bắt “Nghệ thuật kể chuyện” (Storytelling) thì buổi học thứ hai, giảng viên Phạm Tường Vân đã chỉ ra rõ hơn quy tắc sử dụng kĩ năng kể chuyện – dẫn dắt câu chuyện một cách hiệu quả nhất thông qua bài giảng và cả những trò chơi thực tế.

Facebook

“Câu chuyện về thế giới là trọng tâm của loài người, vì chúng hình thành nên trí tưởng tượng của con người, đó là điều cần thiết đầu tiên cho sự tiến bộ.” Theo Byron Reese, The Fourth Age: Smart Robots, Conscious Computers, and the Future of Humanity

Từ xưa đến nay, những câu chuyện vẫn luôn được kết nối với con người. Giống như một đoàn tàu, người kể chuyện là người dẫn đầu – đầu tàu, và những người đi sau là độc giả - những toa tàu kế tiếp, họ nối đuôi nhau, di chuyển trong khi mắt bị che lại, trừ người dẫn đầu.

Cũng như khi đọc một câu chuyện, độc giả họ hoàn toàn tin theo sự dẫn dắt từ người kể chuyện, từ đó tạo nên một hành trình khám phá ngôn từ đầy xúc cảm mà không có sự tác động từ các giác quan rõ ràng nào khác.

Với bất kỳ chuyện kể nào, người kể chuyện đồng thời đảm nhiệm hai vai trò: vai trò giới thiệu và dẫn dắt câu chuyện (chức năng trần thuật) và vai trò điều khiển (chức năng kiểm soát). Không một câu chuyện nào có thể tồn tại nếu thiếu người kể chuyện, song người kể chuyện đã trần thuật và điều khiển các tình huống trong truyện như thế nào thì lại là khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng của họ.

Facebook

Đối với mỗi câu chuyện, lời mở đầu thường để lại trong tâm trí người đọc sự thắc mắc vô tận để rồi dẫn dắt họ vào câu chuyện và khám phá nó.

Là người sáng tạo, chúng ta muốn đưa càng nhiều thông tin càng tốt vào câu chuyện của mình một cách tự nhiên. Chúng ta muốn gói câu chuyện với đầy đủ các nhân vật, tình tiết cũng như đối thoại. Chính vì vậy, câu đầu tiên rất quan trọng, nó sẽ quyết định thiết yếu đến cảm xúc độc giả và cho phép họ được chìm đắm vào cuộc hành trình tưởng tượng bạn tạo ra.

Để có 1 câu chuyện hay hãy tập trung vào 3 yếu tố: nhân vật, tình tiết, cốt truyện. Trong đó quan trọng nhất là nhân vật và cấu trúc cốt truyện

Đầu tiên là nhân vật. Bạn cần sớm giới thiệu nhân vật, bất kể nhân vật đó là chính bạn, người thân trong gia đình, hay ai khác.

Miêu tả nhân vật bằng ngôn từ sinh động.

Có những câu chuyện bạn không cần phải sử dụng nhiều kĩ thuật kể nhưng phải làm bật nên một nhân vật đặc sắc, và thường độc giả sẽ dễ bị thu hút bởi các nhân vật đem lại cho họ cảm giác “tương tự”.

Khi xây dựng nhân vật, việc đồ thị hoá họ sẽ giúp nhân vật phát triển ổn định, rõ ràng hơn. Vẽ cho nhân vật của bạn một hình thái cơ thể - cơ chế cảm xúc. Yếu tố "sống" của mỗi nhân vật sẽ giúp mọi người ghi nhớ và ấn tượng lâu hơn. Hãy cố gắng hạn chế tối đa việc "thần thánh hoá" các nhân vật. 

Cuộc sống là cuộc giành co giữa thiện ác, hai mặt trắng - đen, cho nhân vật một cuộc đấu tranh tâm lí ẩn bên trong con người họ, từ đó làm bật lên khát vọng sống, chân lí mới, bài học kinh nghiệm từ những mảnh tâm hồn vỡ vụn. 

Những gì bạn có thể làm, khi bạn kể một câu chuyện, là viết về một sự kiện trong cuộc sống của bạn hoặc một cá nhân khiến bạn cảm thấy đặc biệt theo một cách nào đó. Và điều mà bạn cố gắng làm, khi bạn kể một câu chuyện, là khiến khán giả có cùng cảm giác đó. Nói cách khác, kiến thức và nhận thức bản thân là gốc rễ của tất cả các cách kể chuyện tuyệt vời.

Những câu chuyện tuyệt vời có cấu trúc và mục đích rõ ràng

Một câu chuyện dễ hiểu có thể kích hoạt sự liên kết giữa tất cả người nghe. Ngoài ra, chỉ khi chúng ta sử dụng câu chuyện đầy đủ, hấp dẫn, mạch lạc thì phản hồi mới lan truyền rộng rãi hơn. Kết luận của nhiều nhà nghiên cứu đã xác nhận bộ não của người nghe phản ánh bộ não của người nói khi người nói đang kể một câu chuyện về trải nghiệm thực tế. Kể chuyện giống như một chuyến bay giả lập, nhưng để có hiệu quả, nó cần phải đáng tin, có tính tự sự và mang lại cảm xúc.

Hãy nhìn nhận sự việc theo nguyên lý “tảng băng trôi”

Facebook

Trong mọi sự vật, sự việc trên đời này đều có hai mặt: một mặt nổi và một mặt chìm. Nhưng thường con người chỉ chú tâm đến cái mặt nổi, chăm chú vào đó để rồi bỏ quên cái mặt chìm kia. 

Người kể chuyện phải sáng suốt nhìn nhận được cả hai khía cạnh vấn đề. Kể chuyện chính là kể về đời người, chỉ khi hiểu được hành vi, động cơ, tiềm năng ẩn giấu bên trong của mỗi cá nhân, người viết mới có “cách thu hút” phù hợp. Nguyên lý này đòi hỏi người sáng tác phải lựa chọn tái hiện, dũng cảm lược bỏ bình luận chủ quan, tổ chức văn bản thế nào để truyền tải cảm nhận của mình về cuộc sống tới người đọc như một ấn tượng khách quan, còn người đọc phải vừa có khả năng liên tưởng và tư duy tổng hợp để thẩm thấu mạch ngầm ấn tượng toát ra từ văn bản như một chỉnh thể nghệ thuật.

“Hãy nói sự thật, nhưng làm cho sự thật trở nên hấp dẫn.”

Kể chuyện là một nghệ thuật, và người kể chuyện là một nghệ sĩ.

Từ việc chứng kiến một câu chuyện qua các góc nhìn mới lạ, người kể sẽ đem đến từng sự sắc sảo khác nhau. 

Kể từ khi ngôn ngữ ra đời, nghệ thuật kể chuyện đã trở thành trọng tâm trong tiến trình phát triển của chúng ta. Nó "trưởng thành" đầy rực rỡ với những mới mẻ trong tư duy và sự cuốn hút trong sáng tạo. Nó đưa người đọc vào thế giới tưởng tượng riêng họ, và dẫn dắt họ cảm thấu được giá trị của ngôn từ. Liên tục tự đặt câu hỏi để hiểu phản ứng cảm xúc của chính bạn đối với các câu chuyện để có thể học cách kể những "sự đời" chân thực hơn và tiếp cận, chạm vào trái tim của khán giả khi cần.

Người làm content hay cũng chính là người kể chuyện giỏi. Chỉ cần theo sát những quy tắc này, câu chuyện của bạn sẽ có hồn hơn trông thấy.

Chip Phan ghi - Giảng viên Phạm Tường Vân 

Pro Creative Class I Khóa học SÁNG TẠO 6 buổi/tháng (cho mỗi môn học): Writing, Storytelling, Art, Design, Creativity. Học viết, thiết kế, tìm hiểu nghệ thuật, học tư duy sáng tạo, để đổi mới, hiểu biết và tự do. Hotline: 0934068088 Email: Creative.proclass@gmail.com . Office: Công ty TNHH MTV Việt Thị . Address: 30, đường C18, phường 12, quận Tân Bình – HCM

Creative Class PRO: Trường đại học 6 ngày với những buổi học và bài giảng sẽ tạo ra những gợn sóng xung đột trong tâm trí và trái tim bạn, làn sóng cảm hứng bất tận, giúp bạn tìm thấy những nguyên tắc dẫn lối tài năng của mình đến với cái đẹp và sự sáng tạo. Pro Creative Class sẽ như một cuốn sách hướng dẫn hành trình của bạn. Đây là lời mời hít thở bầu không khí đầy sức sống, cảm nhận ngọn lửa tận trái tim bạn và sự thăng hoa của tinh thần.