25 Tháng 11 5:42 pm

Năm 1410-1419: Thời trang nam thế kỷ 15

Fashion Story Thời trang trong suốt thập kỷ này đã quay lưng lại với sự xa hoa và hướng tới sự đơn giản. Thời trang cầu kỳ của triều đình Pháp vốn thống trị khắp châu u đã đạt đến đỉnh cao vào năm 1415. Năm đó, người Pháp thất bại dưới tay người Anh trong trận Agincourt, một phần vì họ mặc áo giáp và ăn mặc quá rườm rà, nên buộc phải tính toán lại. Những chiếc houppelandes dài, tay áo kiểu bombard, và những chi tiết trang trí đã không còn được ưa chuộng, người Anh và người Burgundi chiếm vị trí dẫn đầu về thời trang.

Biểu tượng thời trang: Jean De Berry (1340-1416)

Được tưởng nhớ vì sự bảo trợ nghệ thuật của mình, hoàng tử Pháp Jean, Công tước Berry cũng đặt ra tiêu chuẩn cho những bộ trang phục xa hoa vào thời của ông.

Jean de Berry là con trai thứ ba của Vua Pháp Jean II và người vợ đầu tiên của ông, Bonne của Luxembourg. Cuộc đời của ông được định hình bởi cuộc Chiến tranh 100 năm giữa Pháp và Anh. Năm 1356, khi mới mười sáu tuổi, Vua Jean II bị bắt làm tù binh trong trận Poitiers, sau đó ông được thả 4 năm sau khi đồng ý gửi hai người con trai của mình đến Anh làm con tin. Trong chín năm, Jean de Berry bị giam cầm ở Anh. Khi ông trở về Pháp vào năm 1369, cha của ông đã qua đời và ông được vị Vua mới, Charles V, giao quyền quản lý phần lớn Vương quốc, từ Normandy đến Auvergne. Quyền lực chính trị của ông suy yếu dưới thời cháu trai Charles VI, người thường xuyên gặp vấn đề về tâm thần sau năm 1392 đã gây ra các cuộc tranh giành quyền lực trong hoàng gia. Trong cuộc đụng độ giữa các cháu trai của mình là Louis, Công tước xứ Orléans và Jean the Fearless, Công tước xứ Burgundy, Jean de Berry đã cố gắng đóng vai người hòa giải. Tuy nhiên, vụ ám sát Công tước Orléans năm 1407 theo lệnh của Công tước Burgundy đã khiến ông ủng hộ phe Orléans hay “Armagnac”. Kết quả là, người Burgundy đã bao vây các tài sản của Jean de Berry, chẳng hạn như lâu đài Dourdan, được thấy trong cảnh tháng 4 theo lịch của Les Très Riches Heures (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry), ông đã mất tài sản này vào năm 1411.

Hình 1 - Jean de Limbourg (tiếng Hà Lan, năm 1385-1416). Chi tiết của Horae ad usum Parisiensem (Chuyến hành hương), ca. 1412. Phác thảo trên giấy da; 21,5 x 14,5 cm. Paris: Thư viện Quốc gia Pháp, Ms Latin 18014, folio 288 verso. Nguồn: BnF Gallica

Trong suốt năm, Jean de Berry đi từ lâu đài này sang lâu đài khác với một tùy tùng quyền quý, những bộ thảm trang trí, những chiếc bàn mạ vàng và những bản thảo được đánh giá cao của ông. Trong các trang của bản thảo có một số bức chân dung chứng minh cho sự sang trọng trong cách ăn mặc của ông. Vào khoảng năm 1412, ông yêu cầu Paul de Limbourg thực hiện một bức chân dung của ông trong chuyến hành hương (Hình 1), để đưa vào một cuốn sách cầu nguyện cũ hơn, được gọi là Les Petites Heures de Jean de Berry (Những giờ ngắn ngủi của Công tước Berry). Bức tranh này cho thấy ông mặc một chiếc áo choàng truyền thống gọi là houce. Người anh trai học thức Charles V đã mặc những chiếc áo choàng như vậy trong suốt triều đại của ông (1364-1380) và chúng đã góp phần tạo nên danh tiếng của ông với cái tên “le Sage,” (Nhà thông thái). Chiếc áo khoác của Jean de Berry có vẻ được làm bằng nhung màu xanh đậm của Ý có dát vàng và được lót bằng lông thú. Phụ kiện của ông là một chiếc mũ barret trang trí bằng lông thú, một chiếc thắt lưng da mạ vàng và một chiếc vòng cổ bằng vàng nạm những viên hồng ngọc và ngọc trai lớn. Tư thế của Công tước, đứng cùng với hầu cận của người hành hương, giống như sự lựa chọn về chiếc áo choàng, cho thấy mong muốn tỏ ra khiêm tốn và ngoan đạo, nhưng sự sang trọng trong trang phục của ông gửi một thông điệp khác, khẳng định địa vị hoàng gia của ông.

Hình 2 - Anh em nhà Limbourg (tiếng Hà Lan, năm 1385-1416). Tháng Giêng (chi tiết), Très Riches Heures du Duc de Berry (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry), 1412-1416. Màu keo trên vải mịn; 22,5 x 13,6 cm (8,9 x 5,4 in). Paris: Musée Condé, Ms.65, f.1v. Nguồn: Wikimedia Commons

Trong trang lịch tháng Giêng của Les Très Riches Heures (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry) (Hình 2), mô tả bữa tiệc trong ngày đầu năm mới của Công tước, ông mặc một chiếc houppelande lông thú phủ nhung màu xanh lam sáng với các họa tiết đính kim sa lặp lại bằng vàng có biểu tượng của một chiếc vương miện tỏa sáng, gợi ý rằng loại vải này được dệt riêng cho ông ở Ý. Các biểu tượng khác của ông là con gấu và con thiên nga. Cùng với hoa diên vỹ của Pháp, chúng xuất hiện trong vòm cây treo lơ lửng trên người ông trong cảnh này, và chúng xuất hiện nhất quán trên trang phục của ông. Trong bản thảo của Những cuộc đối thoại của Pierre Salmon mà tác giả đã ủy nhiệm cho Charles VI hoặc một trong những hoàng thân vào khoảng năm 1410, Jean de Berry có một cuộc trò chuyện với Jean the Fearless, Công tước xứ Burgundy, trong khi Nhà vua ngồi trên ngai vàng trong bộ lễ phục của nhà nước (Hình 3). Jean de Berry mặc một chiếc houppelande dài màu đen với tay áo kiểu bombard quét ngang, được thêu hình thiên nga vàng trong suốt, tương phản rõ rệt với chiếc houppelande ngắn hơn, đơn giản hơn của cháu trai ông.

Hình 3 - Pierre Salmon (tiếng Pháp, trang 1368-1422). Tác giả dâng sách của mình cho nhà vua (chi tiết), năm 1410. Giấy da. Paris: Bibliothèque Nationale de France, Ms fr. 23279, fol. 53r. Nguồn: BnF

Niềm đam mê nghệ thuật và thời trang của Jean de Berry đã phải trả giá đắt. Ông sở hữu những món trang sức nặng hàng trăm karats, mảnh sứ Trung Quốc đầu tiên được cho là đến châu Âu, và một bầy thú kỳ lạ, nhưng ông luôn thiếu tiền và chết trong cảnh nợ nần chồng chất. Năm 1415, ông đoán trước được một thất bại của Pháp trong trận Agincourt và thuyết phục Charles VI không gia nhập quân đội của mình, có khả năng đã cứu Nhà vua khỏi cái chết hoặc bị bắt giam. Thảm họa Agincourt khiến nước Pháp bị thu hẹp biên giới, giới quý tộc suy tàn và ngân khố trống rỗng. Cái chết của Jean de Berry vào năm sau đó dường như đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên. Nhiều tháng sau, Anh em nhà Limbourg cũng chết, có lẽ không chịu nổi một đợt bùng phát bệnh dịch hạch. Hầu hết các kho báu của Jean the Berry đã bị tẩu tán; tác phẩm vĩ đại nhất, Les Très Riches Heures (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry), đã bị bỏ dở và được bán rất nhiều dưới hình thức thảm trang trí và nhung đỏ thêu. Năm 1485, cuốn sách xuất hiện trong bộ sưu tập của Charles, Công tước xứ Savoy, người đã ủy quyền cho Jean Colombe hoàn thành những bức tranh còn dang dở. Ngày nay nó được bảo quản tại Musée Condé ở Chantilly, gần Paris.

Trang phục nam

Thời trang nam đã thay đổi đáng kể trong thập kỷ này, nhưng nền tảng cơ bản của trang phục nam giới vẫn không đổi. Trong cảnh tháng sáu ở Les Très Riches Heures (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry) (Hình 1), một trong những người nông dân đang làm việc trên cánh đồng đã cởi bỏ các lớp áo ngoài, chỉ còn lớp áo lót bằng vải lanh không nhuộm mà tất cả đàn ông mặc dưới trang phục bên ngoài của họ. Hai người nông dân bên cạnh anh ta đang mặc áo chẽn rộng rãi, họ bỏ áo ra bên ngoài thắt lưng. Vào mùa đông, họ sẽ mặc chiếc áo dài len bên ngoài, cùng với quần ôm len. Tuy nhiên, nam giới thuộc tầng lớp thượng lưu đã mặc một bộ trang phục khác kể từ giữa những năm 1300 - doublet, ngắn hơn và vừa vặn hơn áo dài. Doublet được làm bằng ít nhất hai lớp vải, với lớp đệm ở giữa được giữ cố định bằng mũi may chần. Nó được phát triển song song với áo giáp một lớp đệm cần thiết bên dưới tấm lót ngực nặng của hiệp sĩ. Vào đầu những năm 1400, chiếc doublet vẫn gắn liền với danh tiếng của hiệp sĩ, ngay cả khi không có lớp áo giáp nào được mặc trên người. Chiếc doublet có tay áo dài, nhưng độ dài áo không kéo dài qua hông. Nó được nối với quần ôm bằng dây buộc. Mặc dù nó là một loại trang phục danh giá và có khả năng được làm bằng lụa, chiếc doublet hiếm khi được nhìn thấy trong suốt thập kỷ này, đặc biệt là trong những năm đầu của nó, khi nó được giấu bên dưới những chiếc houppelandes dài với đường viền cổ cao và ống tay áo dài, chảy xuống. Trong hình 2, chúng ta có thể thấy thoáng qua chiếc doublet màu xanh dương tươi sáng và chiếc quần ôm màu đỏ của Jean de Berry.

Hình 1 - Anh em nhà Limbourg (tiếng Hà Lan, thư 1385-1416). Tháng 6 (chi tiết), Très Riches Heures du Duc de Berry (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry), 1412-1416. Màu keo trên vải mịn; 22,5 x 13,6 cm (8,9 x 5,4 in). Paris: Musée Condé, Ms.65, f.6v. Nguồn: Wikimedia Commons

Hình 2 - Jean de Limbourg (tiếng Hà Lan, trang 1385-1416). Chi tiết của Horae ad usum Parisiensem (Chuyến hành hương), ca. 1412. Chiếu sáng trên giấy da; 21,5 x 14,5 cm. Paris: Thư viện Quốc gia Pháp, Ms Latin 18014, folio 288 verso. Nguồn: BnF Gallica

Trang phục bên ngoài là trọng tâm của thời trang nam giới và đã thay đổi sâu sắc nhất trong suốt thập kỷ. Les Très Riches Heures (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry) và các bản thảo khác cho chúng ta thấy một số ví dụ về những chiếc áo choàng dài, được làm bằng len tốt nhất hoặc nhung lụa Ý, trang trí thêm bằng vàng và thường gắn các biểu tượng cá nhân, được đeo bởi những người đàn ông của hoàng gia Pháp. Chiếc houppelande màu xanh lam mà chú rể mặc trong cảnh tháng Tư (Hình 3) có tay áo kiểu bombard được lót bằng lông và cắt trang trí ở viền áo. Dagging, tiếp tục được thịnh hành trong thời trang từ những thập kỷ trước, là kiểu cắt trang trí ở các mép của quần áo, thường thấy ở viền và mép tay áo. Tay áo của chú rể được thêu bằng vàng với một trong những biểu tượng của Jean de Berry, chiếc vương miện tỏa sáng. Vào tháng 5 (Hình 4), một chiếc houppelande với phong cách tương tự, được làm bằng nhung màu xanh có đính kim sa trong suốt bằng vàng, được con rể của Công tước mặc, Công tước xứ Bourbon. Toàn bộ trang phục được rạch ở giữa lưng để cưỡi ngựa, được lót bằng lông màu nâu vàng và được cắt trang trí ở mép tay áo. Cả hai chiếc houppelandes đều được thắt đai ở vòng eo cao và được trang bị phụ kiện bằng những chiếc vòng chéo bằng vàng, tương tự như phụ nữ. Công tước xứ Bourbon để lộ ra ống quần ôm màu trắng cực kỳ sang trọng, được thêu bằng vàng. Giống như vợ mình và những người tuỳ tùng của cô, ông quấn những chiếc lá xanh đặc trưng của tháng 5 quanh đầu mình; tóc của ông đã được cắt ngắn theo kiểu tỉa lớp bát úp, xuất hiện nhiều trong thập kỷ này. Vị hôn phu đeo một chiếc khăn trùm đầu có nhiều cách quấn, buộc hoặc kẹp quanh đầu. Loại vải màu đỏ được sử dụng để làm chiếc mũ này có các cạnh được cắt trang trí.

Hình 3 - Anh em nhà Limbourg (tiếng Hà Lan, fl. 1385-1416). April (chi tiết), Très Riches Heures du Duc de Berry (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry), 1412-1416. Màu keo trên vải mịn; 22,5 x 13,6 cm (8,9 x 5,4 in). Paris: Musée Condé, Ms.65, f.4v. Nguồn: Wikimedia Commons

Sự kết hợp tương tự giữa houppelande và chiếc mũ quấn được mặc bởi Vua Charles VI (Hình 5), đang ngả lưng trên chiếc giường phủ vải đỏ có thêu một trong những biểu tượng cá nhân của ông, hoa chổi; Phía trên thanh treo giường là phương châm sống được thêu vàng của ông, “Jamais,” nghĩa là “Không bao giờ”, thể hiện quyết tâm không bao giờ đầu hàng nước Pháp trước người Anh. Chiếc mũ màu đen phối hợp với chiếc houppelande nhung đen có viền vàng, được thêu kim tuyến với lông công, một biểu tượng hoàng gia khác. Tay áo bombard được lót bằng lông chồn ermine, một loại lông gắn liền với hoàng gia và quý tộc trong nhiều thế kỷ. Chúng để lộ tay áo của chiếc doublet màu xanh lam và vàng mà ông mặc bên dưới. Nhà vua đeo một chiếc thắt lưng bằng vàng và một chiếc vòng cổ bằng vàng nạm ngọc trai với mặt dây chuyền, chỉ định Huân chương hiệp sĩ của ông.

Hình 4 - Anh em nhà Limbourg (tiếng Hà Lan, fl. 1385-1416). Tháng Năm (chi tiết), Très Riches Heures du Duc de Berry (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry), 1412-1416. Màu keo trên vải mịn; 22,5 x 13,6 cm (8,9 x 5,4 in). Paris: Musée Condé, Ms.65, f.5v. Nguồn: Wikimedia Commons

Hình 5 - Pierre Salmon (tiếng Pháp, trang 1368-1422). Salmon được hỏi bởi nhà Vua, năm 1414. Giấy da; 26,5 x 19 cm. Geneva: Bibliothèque de Genève, MS fr. 165, f. 7r. Nguồn: e-codices

Thời trang nam giới trong suốt thập kỷ này vô cùng nhiều màu sắc. Ví dụ, người cận thần ở cạnh Jean de Berry khi ông khởi hành chuyến hành hương (Hình 2), mặc một chiếc áo choàng màu hồng đào, một chiếc áo doublet màu xanh sáng và chiếc quần ôm màu đen, với một chiếc houppelande dài đến ngang bắp chân - một kiểu được gọi là “bastard length”- bằng len hoặc lụa nhẹ màu hồng, lót màu trắng. Đường viền và các cạnh của tay áo được có nhiều lát cắt trang trí, có thể nhấn mạnh mọi chuyển động và cử chỉ. Các cận thần đang phục vụ tại bàn của Công tước trong cảnh tháng Giêng (Hình 6) chứng minh cách có thể điều chỉnh những tay áo này. Người hầu cận với chiếc houppelande màu đỏ được lót màu trắng đã ghim cả hai tay áo lên vai, người khác trong bộ houppelande với những màu khác nhau, với các mảng tương phản màu xám và xanh lá cây, có một bên tay áo lót lông ghim trên vai. Người bạn đồng hành của anh trong chiếc houppelande nhung xanh lá cây không cần phải thao tác như vậy, vì tay áo lót lông của anh không có kiểu bombard, ống tay áo thẳng và tương đối hẹp. Người rót rượu vang trong chiếc houppelande màu xanh lam sáng, hoàn toàn không có tay áo, mà là những tấm vải dài rủ trên vai, được cắt trang trí ở các cạnh. Bốn chàng trai trẻ thể hiện một số xu hướng thời trang của những năm giữa thập kỷ - những chiếc houppelande ngắn hơn, không có cổ áo nhưng có đường viền cổ chữ V ở phía sau, thắt lưng thụng thấp có túi đính kèm và kiểu tóc tỉa lớp bát úp, hầu hết phần tóc được cạo trừ phần tóc xoăn bồng bềnh ở đỉnh đầu.

Hình 6 - Anh em nhà Limbourg (tiếng Hà Lan, năm 1385-1416). Tháng Giêng, Très Riches Heures du Duc de Berry (Những giờ rất thịnh vượng của Công tước Berry), năm 1412-1416. Màu keo trên vải mịn; 22,5 x 13,6 cm (8,9 x 5,4 in). Paris: Musée Condé, Ms.65, f.1v. Nguồn: Wikimedia Commons

Phối hợp màu đã có ảnh hưởng đến tất cả các sản phẩm may mặc và phụ kiện của nam giới. Hoàng gia và giới quý tộc mặc cho những người hầu cận của họ đồng phục được kết hợp nhiều màu sắc. Những người hầu cận trong gia đình của Công tước Berry được nhìn thấy trong cảnh tháng Giêng mặc những chiếc houppelande xám và đỏ, với những chiếc áo choàng đen, quần ôm màu trắng và ủng da đen. Poulaines, những đôi giày có ngón chân cực kỳ nhọn, vẫn được sử dụng trong thập kỷ này. Năm 1410, Charles VI đeo một đôi thêu nhọn đến mức ông không thể đi xa được.

Trong cảnh tháng Giêng (Hình 6), các bức tường của phòng tiệc của Công tước Berry được treo tấm thảm mô tả các hiệp sĩ trong trận chiến. Tấm thảm cho thấy các hiệp sĩ ăn mặc không kém phần sặc sỡ, nhờ những chiếc áo choàng dài đến đầu gối có hoa văn huy hiệu mặc ngoài áo giáp của họ. Surcôte đã được phát triển từ nhiều thế kỷ trước để che chắn áo giáp khỏi sức nóng của mặt trời, nhưng nó cũng dùng để thể hiện danh tính của một hiệp sĩ, thông qua ngôn ngữ của huy hiệu, cho dù tại một giải đấu hay trên chiến trường. Dưới lớp áo choàng, các hiệp sĩ mặc áo giáp, bảo vệ cổ và vai của họ, và mũ giáp sắt với kính che mặt có bản lề. Áo giáp được xâu bởi các vòng kim loại đã được chứng minh là không hiệu quả trước cung tên, vũ khí mang lại nhiều chiến thắng cho quân Anh trong những năm 1300, đã gần như bị thay thế hoàn toàn bằng áo giáp tấm vào đầu những năm 1400 mặc dù nó vẫn được sử dụng để bảo vệ một số bộ phận của cơ thể (Hình 7).

Hình 7 - Áo giáp được mặc bởi các hiệp sĩ vào đầu thế kỷ 15. Royal Armories, Agincourt 600, triển lãm kỷ niệm tại Tháp London, 2015. Ảnh của Dan Kitwood, Getty Images.

Hình 8 - Pierre Salmon (tiếng Pháp, trang 1368-1422). Salmon được hỏi bởi nhà Vua (chi tiết), năm 1414. Giấy da; 26,5 x 19 cm. Geneva: Bibliothèque de Genève, MS fr. 165, f. 7r. Nguồn: e-codices

Trong Trận chiến quan trọng ở Agincourt, vào tháng 10 năm 1415, nhiều hiệp sĩ Pháp đã mặc 2 lớp áo giáp, mặc áo giáp được xâu bởi những vòng kim loại gọi là hauberks cũng như tấm che ngực và các mảnh áo giáp tấm khác. Quân đội Anh do vị vua trẻ tuổi Henry V chỉ huy chủ yếu gồm những lính bắn cung được trang bị giản dị hơn, quân Pháp cũng đông hơn nhiều. Nhưng quân đội Anh vẫn có lợi thế trên mặt trận hẹp và lầy lội. Những người lính bắn cung nhắm vào những con ngựa của các hiệp sĩ Pháp. Một khi bị đánh gục xuống đất, bị đè nặng bởi áo giáp nặng và bị cản trở bởi những chiếc áo khoác dài, quân Pháp chìm xuống bùn, một số người bị ngạt thở trong mũ giáp của họ. Mặc dù ước tính của các nhà sử học về số người chết và bị bắt là khác nhau, người Pháp phải chịu vài nghìn thương vong và hơn một nghìn tù nhân bị bắt để đòi tiền chuộc. Các lỗi chiến thuật khác đóng một phần, trang phục và áo giáp chắc chắn là những yếu tố quan trọng trong thất bại của Pháp, mở đường cho việc mất Normandy và các vùng khác ở miền bắc nước Pháp vào tay người Anh.

Agincourt cũng rút cạn ngân khố của Pháp, với rất nhiều tù nhân quý tộc cần được chuộc. Thất bại đã ảnh hưởng đến sức khỏe của Vua Charles VI, người bị mất trí vĩnh viễn, và nó phá vỡ thỏa thuận đình chiến mong manh giữa các chi nhánh Armagnac và Burgundian của hoàng gia Pháp. Armagnac đã dẫn đầu trong trận chiến và bị đổ lỗi cho kết cục thảm hại của nó. Năm trước trận chiến, Công tước xứ Burgundy, Jean the Fearless, về danh nghĩa trung thành với người anh họ Charles VI và được miêu tả trong cuộc trò chuyện với các cận thần trong phòng ngủ của Nhà vua (Hình 8). So với Nhà vua và các hoàng tử hoàng gia khác, Jean the Fearless chỉ đơn giản là mặc một chiếc áo khoác len màu xanh lá cây, với tay áo dài vừa phải, một phong cách thường thấy trong thập kỷ trước. Phần trang trí duy nhất là cổ áo và thắt lưng thêu vàng, cả hai họa tiết hoa cúc xen kẽ với các chữ cái đầu M và E, chữ cái đầu và cuối của tên vợ ông, Marguerite xứ Bavaria.

Hình 9 - Nghệ sĩ vô danh (tiếng Pháp). Clitipho Khiếu nại Chremes với Menedemus; Syrus bóng gió với Clitipho rằng anh ta không phải là Con trai của Chremes (chi tiết), năm 1413. Paris: Bibliotheque de l'Arsénal, MS 664, fol. 121r. Nguồn: BnF Gallica

Hình 10 - Kiến trúc sư chưa xác định (tiếng Pháp). Hôtel de Bourgogne, Tour Jean sans Peur, xây dựng năm 1409-1411. Paris. Ảnh chụp ngày 21 tháng 2 năm 2007. Nguồn: Wikimedia Commons

Nguồn gốc của những phong cách đơn giản này là trang phục của các tầng lớp trung lưu. Pierre Salmon, tác giả của bản thảo này, từng là thư ký của Vua và được miêu tả lại trong cuộc trò chuyện với ông ấy (Hình 5). Salmon mặc bộ lông cừu màu xám trơn với ống tay dài nhưng thẳng, cùng quần ôm màu đen.

Sau Agincourt, triều đình Pháp không còn mặn mà với những chiếc houppelande rườm rà, những chiếc áo có tay bombard, những kiểu cắt trang trí phong phú, và những món thời trang cực đoan nói chung. Trong các bản thảo mô tả những cư dân trung lưu ở thành phố, chúng ta thấy những chiếc houppelande ngắn hơn và các loại trang phục bên ngoài khác bằng len trơn. Trong hình 9, một bức tranh từ một cuốn sách thuộc về Jean de Berry, nhân vật Clitipho xuất hiện hai lần, được phân biệt bởi chiếc houppelande màu hồng, dài đến đầu gối với tay áo thẳng, xắn lên. Tất cả những người đàn ông đều đi ủng da ngắn màu đen chứ không phải quần ôm dài có đế. Những phong cách ăn mặc này hẳn đã được nhìn thấy trên đường phố Paris và các thành phố, thị trấn khác ở châu Âu.

Hình 11 - Kiến trúc sư chưa xác định (tiếng Pháp). Tour Jean sans Feur (Phòng của John The Fearless), được xây dựng 1409-1411. Paris. Ảnh chụp ngày 26 tháng 2 năm 2016. Nguồn: Wikimedia Commons

Hình 12 - Nghệ sĩ vô danh (tiếng Pháp). Chiếc nhẫn có chân dung của Jean Sans Peur, Duc de Bourgogne (1404-19). Vàng hoặc mã não, ngọc lục bảo, hồng ngọc; men mờ trên vàng; đường kính 2,3 cm. Paris: Bảo tàng Louvre, OA 9524. Món quà ẩn danh thông qua trung gian của Hiệp hội những người bạn của Louvre, 1951. Nguồn: Louvre

Vào tháng 5 năm 1418, người dân Paris ủng hộ việc Jean the Fearless giành được quyền lực trong thành phố, nơi ông có một cung điện. Tháp Jean-sans-Peur (Hình 10), được xây dựng từ 1409-1411, là tất cả những gì còn lại của cung điện kiên cố do Công tước Burgundy ở Paris duy trì.

Trang phục trẻ em

Hình 1 - Giovanni Boccaccio (người Ý, 1313-1375). Decameron (chi tiết), 1418-1419. Giấy da, vàng lá 29,5 x 22,7 cm. Thành phố Vatican: Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. vĩ độ. 1989, fol. 320r. Nguồn: Văn học lịch sử Heidelberg

Trẻ nhỏ mặc áo chẽn len rộng rãi bên ngoài vải lanh. Khi lên mười tuổi, trẻ em thuộc tầng lớp thượng lưu và trung lưu ngày càng ăn mặc giống người lớn. Boccaccio’s Decameron được minh họa ở Paris vào khoảng năm 1418-1419 (Hình 1), con trai của Marquess of Saluzzo mặc một chiếc houppelande cổ cao giống như cha mình; em gái của ông mặc một chiếc côte-hardie với kiểu cắt vừa vặn, hợp thời trang và để kiểu tóc và đeo khăn bourrelet giống như mẹ của bà.

Nguồn: https://fashionhistory.fitnyc.edu/1410-1419/

-------------------------------------------------------------------------------

Pro Creative Course I Khóa học SÁNG TẠO, 6 buổi/tháng (cho mỗi môn học): Writing, Storytelling, Art, Design, Creativity. Học viết, thiết kế, tìm hiểu nghệ thuật, phương pháp tư duy, xây dựng giá trị cốt lõi của sáng tạo. Hotline: 0934068088 Email: Creative.proclass@gmail.com . Office: Công ty TNHH MTV Việt Thị . Address: 30, đường C18, phường 12, quận Tân Bình – HCM.

Pro Creative Course I Trường đại học 6 ngày với những buổi học và bài giảng sẽ tạo ra những gợn sóng xung đột trong tâm trí và trái tim bạn, làn sóng cảm hứng bất tận, giúp bạn tìm thấy những nguyên tắc dẫn lối tài năng của mình đến với cái đẹp và sự sáng tạo. Pro Creative Course sẽ như một cuốn sách hướng dẫn hành trình của bạn. Đây là lời mời hít thở bầu không khí đầy sức sống, cảm nhận ngọn lửa tận trái tim bạn và sự thăng hoa của tinh thần.