Dấu ấn và thái độ trong sáng tạo
Opinion Tài năng (talent) chính là sự kết hợp cùa đam mê (passion) và kỹ năng (skills). Để tạo dấu ấn, trước hết cần phải có cả hai điều này. Ngoài ra còn một loạt các yếu tố khác như điều kiện được tiếp cận với thời trang thế giới (rất cần thiết để tạo ra ý tưởng mới), nền tảng giáo dục, môi trường làm việc, hoàn cảnh cá nhân (có thể đã có sẵn tên tuổi vì là con cái của những người nổi tiếng hay bản thân nổi tiếng ở một lĩnh vực khác), cả cơ may và duyên nợ nữa.
DẤU ẤN SÁNG TẠO
Ở đây bàn về sáng tạo thời trang. Địa hạt thời trang đặc biệt ở chỗ nào, so với những địa hạt sáng tạo khác? Thời trang chỉ là một trong rất nhiều địa hạt sáng tạo. Bạn có thể cho rằng thời trang có vị trí đặc biệt vì nằm đâu đó giữa nghệ thuật và thương mại. Đúng và không đúng, vì có nhiều lĩnh vực nghệ thuật, giải trí, ngoài thơ ca nhạc họa còn có những thứ thiết thực hơn như ẩm thực, kiến trúc (cùng với thời trang phục vụ ăn mặc ở) cũng có chung đặc tính.
Vậy thời trang đặc biệt ở đâu? hai đặc điểm khác biệt với các lĩnh vực khác: Thứ nhất thời trang luôn có trend – xu hướng, mốt chuyển động liên tục theo mùa. Nghề xây nhà hay nấu ăn cũng có thể gọi là có trend, có mốt, như kiểu mấy năm nay người ta dùng thịt ba rọi mấy năm sau lại là rau organic, hay dạo này có mốt dùng gạch bông thay cho đá hoa cương, zen Nhật thay vòm cuốn Ý ..vv.. Nhưng rõ ràng xu hướng trong thời trang rõ nét hơn, mạnh hơn và đặc biệt là nhanh hơn rất nhiều. Trong thời trang có trend setter (những người tạo ra xu hướng), và trend follower (những người đi theo xu hướng). Rất dễ nói rằng nếu muốn sáng tạo thì bạn phải là trend setters. Nhưng trend chỉ có một vài, mà số lượng các NTK thì vô vàn. Vậy bạn phải làm gì để tạo dấu ấn sáng tạo khi bạn có thể là hoặc không là trend setter?
Hình ảnh Fashionnista tại London Fashion Week 2018
Thứ hai thời trang có hai bộ phận tồn tại song song: Thời trang trình diễn và thời trang ứng dụng. Trên thực tế các địa hạt sáng tạo khác cũng có hai bộ phận này, người nghệ sĩ thường làm ra những thứ để chơi và những thứ để bán. Riêng trong thời trang sự tương tác giữa hai bộ phận này (giữa quần áo trên sàn catwalk và quần áo bày bán ngoài tiệm) đặc biệt có tác động mạnh mẽ lên ý tưởng sáng tạo, liên quan trực tiếp đến “mơ và thực” trong đời sống con người, hơn nữa nó thể hiện mối quan hệ giữa cá nhân và đám đông, giữa bình thường và bất thường, giữa tính hữu hạn của khả năng và tính vô hạn của ý tưởng sáng tạo. Bạn có thể nói trong ẩm thực, kiến trúc, và cả những ngành nghệ thuật truyền thống khác đều có những khu vực “vị nghệ thuật” và “vị nhân sinh” tương tự, nhưng trong thời trang sự tồn tại này liên tục xảy ra từ mùa này đến mùa khác, từ bộ sưu tập này đến bộ sưu tập khác. Trong các lĩnh vực sáng tạo khác, người nghệ sĩ dường như có thể chọn mảng này hay mảng kia, nhưng trong thời trang thì họ dù làm hay không làm, đều phải lưu tâm đến cả hai, và nếu muốn trở thành chủ nhân của các bộ sưu tập thì lại càng phải tính đến việc cân bằng giữa việc làm đồ chơi và làm đồ thật.
Từ trái sang phải BST Gucci: Resort 2017, Resort 2019, Fall Ready-to-wear 2018
Nhắc đến hai đặc điểm nổi trội trên của thời trang để nhấn mạnh rằng các NTK cần biết mình có thể làm được trend setter không, và nếu không thì làm gì và có những điều kiện gì để có thể được biết đến, nhắc đến và nhớ đến, dù là làm trình diễn hay ứng dụng? Chơi thì cần có đam mê, làm thì phải có kỹ năng; và còn rất nhiều yếu tố khác nữa. Không nên đối lập đam mê với tài năng. Tài năng (talent) chính là sự kết hợp cùa đam mê (passion) và kỹ năng (skills). Để tạo dấu ấn, trước hết cần phải có cả hai điều này. Ngoài ra còn một loạt các yếu tố khác như điều kiện được tiếp cận với thời trang thế giới (rất cần thiết để tạo ra ý tưởng mới), nền tảng giáo dục, môi trường làm việc, hoàn cảnh cá nhân (có thể đã có sẵn tên tuổi vì là con cái của những người nổi tiếng hay bản thân nổi tiếng ở một lĩnh vực khác), cả cơ may và duyên nợ nữa. Mỗi một yếu tố, giống như hai đặc điểm trên của thời trang đều tạo ra cơ hội cũng như áp lực với các nhà thiết kế, vấn đề là từng người sẽ đáp lại ra sao. Vậy như thế nào là tạo được dấu ấn: Bạn phải có cái tôi đủ đậm nét trong tác phẩm của bạn, dù bạn là trend setter hay trend follower, dù bạn làm thời trang trình diễn hay thời trang ứng dụng. Cái tôi, nét riêng hay bản sắc cá nhân đủ mạnh, đủ thuyết phục sẽ tạo dấu ấn. Dẫn đến câu hỏi mới: làm gì để thể hiện cái tôi? Điều này liên quan đến thái độ sáng tạo thời trang.
Hình ảnh show diễn sáng tạo kết hợp từ sàn diễn và đời thực của Aalto Resort 2019
THÁI ĐỘ SÁNG TẠO
Khi nói về cơ hội và thời vận của một nhà thiết kế trẻ, cựu giám đốc sáng tạo dòng quần áo nữ của nhà Hermès Christophe Lemaire cho rằng: “Tất cả đều là vấn đề thời gian, là bàn đạp phát triển (momentum). Trong thế giới thời trang có vô vàn những con người tài năng và giàu ý tưởng nhưng không thành công vì đây là một nơi bạn cần có kinh nghiệm để sống còn. Rất nhiều nhà thiết kế trẻ tài năng đã thất bại vì họ không đủ độ chín để gặt hái thành tựu”. Vậy điều gì làm nên độ chín?
Những thiết kế độc đáo của Spring Ready-to-wear 2019 nhà Alexander Wang
Cơ hội làm việc trong các nhà mốt lớn là một bàn đạp mạnh. Nhà thiết kế có thể tập trung vào trau dồi kỹ năng, thả sức bay bổng tìm ý tưởng không cần lo cơm áo gạo tiền để sáng tác. Có những tác phẩm tầm tầm nhưng nhờ mang tên hiệu lớn mà nổi danh. Thách thức: người ta có thể quên tên nhà thiết kế mà chỉ nhớ tên nhà mốt hay tên tác phẩm. NTK bị chủ và lãnh đạo nhà mốt dẫn dắt và dần mất đi bản sắc cá nhân. Nếu điều đó sảy ra, nhiều khi để giữ bản sắc phải có quyết định rời thương hiệu lớn, tốt nhất là đúng thời điểm khi đã có đủ độ chín, như trường hợp của Lemaire. Cũng nên nhớ rằng trong thời trang các bông lúa chín thường không cúi đầu (như trường hợp cùa John Galliano). Trường hợp của Karl Lagerfeld là một trường hợp đặc biệt. Ông ta có cúi đầu hay không?
Làm việc cho nhãn hiệu riêng: cần đội nhạy bén, tinh tế, sức bền, lòng dũng cảm, độ chín (kinh nghiệm). Làm việc cho các nhà mốt fast fashion (thị trường đại trà). Cần phải tách bạch công việc làm thuê với dự án cá nhân, để tạo ra dấu ấn nhất định sau này. Trong tất cả các trường hợp, cần có tâm thái gì để duy trì ngọn lửa sáng tạo? Cảm hứng nguyên bản: dù đang trong hoàn cảnh công việc gì, cần phải tìm cách khơi nguồn và duy trì cảm hứng, không có nó thì dù có tài năng, dù có hàng ngàn điều kiện thuận lợi, sáng tạo không còn đất sống.
London Fashion Week 2018
Bài Lã Hoa - Nguồn ảnh Internet
Hãy trở thành thành viên của FASHIONNET để đạt được lợi ích từ tin tức xu hướng thời trang thường nhật, phân tích bán lẻ, trở thành người tiêu thụ sáng suốt và nhận đuợc sự tư vấn từ dịch vụ Personal Styling của chúng tôi. 7 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Bến Nghé Quận 1. Hotline: 0934068088
