Họa sĩ Lê Bá Đảng, thiên đường sáng tạo qua nét bút trần gian
Art_Painting “Sự giàu có thực sự của người nghệ sĩ đến từ sự đa dạng trong sáng tạo" (Lebadang)
Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Họa sĩ Lê Bá Đảng (27/06/1921-27/06/2021)
Mối duyên gắn kết người họa sĩ với Huế
Từ Huế theo một con đường đẹp uốn lượn quanh co đầy cây xanh, dẫn bạn tới không gian an lành yên tĩnh, hoa thơm cỏ lạ, như chốn thiên thai. Nằm giữa không gian này là bạt ngàn cây xanh, tiếng âm thanh khe khẽ reo vang, vi vu đồi núi, xa xa là lăng mộ các vị Vua thời Nguyễn, bạn như lạc vào một thời đại khác. Chốn thần tiên này toạ lạc một không gian tưởng niệm với kiến trúc đương đại, Art Space Lê Bá Đảng. Bảo tàng nghệ thuật trưng bày các tác phẩm hội họa, điêu khắc, thảm, thiết kế trang sức, ký hoạ. Nhà kính là nơi lưu giữ chọn lọc những hình ảnh, câu chuyện, phim tài liệu về Họa sĩ Lê Bá Đảng. Bộ phim tài liệu do đạo diễn Đặng Nhật Minh đã lấy nhiều nước mắt khi tôi ngồi đó, im lặng xem, nghe lại lời tâm sự của họa sĩ Lê Bá Đảng về tinh thần nghệ thuật, tình yêu con người, đất nước. Nỗi nhớ da diết của một người con xa quê lâu năm, trải qua bao thăng trầm cuộc đời, vẫn tràn đầy sức sáng tạo, ông luôn thử nghiệm đa dạng các chất liệu nghệ thuật, với tinh thần trẻ trung, đương đại, cho tới khi nhắm mắt, xuôi tay.
Nụ cười hồn hậu, toả sáng trên gương mặt người họa sĩ theo năm tháng. Tâm và thân, với cuộc giao tiếp thẩm mỹ thăng hoa nhất giữa tình yêu và nghệ thuật, hiện diện gần trăm năm trên cõi đời.
Đôi bàn tay tài hoa được điều khiển bằng bộ óc quí giá đầy trải nghiệm, thăng hoa với cái đẹp. Ông vẽ tranh sơn dầu, tranh khắc, giấy bồi, thiết kế trang sức, làm điêu khắc gốm, đồng, thép và nhiều chất liệu khác nhau. Inox là chất liệu khó hình dung để làm ra tác phẩm, vậy mà với sự tưởng tượng của ông, tác phẩm gây hiệu ứng rất bất ngờ khi tương tác cùng không gian, thời gian, tạo nên nhiều sắc thái khác nhau. Khối lượng tác phẩm đồ sộ với cá tính độc đáo, tràn đầy tình yêu thương của Lê Bá Đảng được giới thiệu trong Lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông tại LEBADANG Memory Space – vào ngày 23.7.2022. Sinh thời, ông vốn rất nhạy cảm, nâng niu trân quí các giá trị sáng tạo. Ông mong muốn thúc đẩy tuổi trẻ tiếp cận với nghệ thuật và sáng tạo, quỹ học bổng mang tên Lê Bá Đảng được trao tặng cho các sinh viên Mỹ thuật ưu tú, mỗi năm, mang lại sự động viên khích lệ, cho các bạn học tập và nghiên cứu ngành này.
Người nghệ sĩ với tình yêu nhân sinh lớn lao, vô cùng nhạy cảm với những rung động khe khẽ của vũ trụ, thiên nhiên, bạn cũng sẽ nhìn thấy những triết lý sống đơn giản mà tràn ngập tình yêu trong tác phẩm, những nét vẽ và những lưu bút của ông:
“Tôi là một người sống bằng giấc mơ về thiên đường của mình. Dù đã từng thành công đến đâu, từng mạo hiểm đến thế nào đi nữa, thì cũng sẽ đến lúc gặp lại chính mình trong thế giới ấy, thế giới mà tôi đã khám phá qua thời thơ ấu. Tôi chưa bao giờ rời xa quê hương mình. Nếu thân tôi tách rời khỏi quê hương, thì tâm tôi vẫn luôn gắn bó với quê hương, và toàn bộ sự nghiệp nghệ thuật của tôi chỉ phản hồi những ánh mắt yêu thương muôn mặt đó. Những hiện vật xung quanh tôi là thực tại trần trụi của cuộc sống thường nhật, nhưng khi “người họa sĩ” trong tôi lên tiếng, thì bao giờ cũng là những trải nghiệm về không gian... Chính quê hương thuở ấu thơ là nơi tôi được học cách khám phá và yêu thích vẻ tươi trẻ của thế giới...
Đêm tối là một hộp đựng nhung giam giữ xung động khó nhận ra ánh sáng của tôi. Những ngăn màu đen bằng đá tảng, ánh sáng tung ngược lên, dội từ mỏm đá này sang mỏm đá kia như hòn cuội tung lên trên những ngọn sóng, ánh sáng huyền ảo mà tôi thử nắm bắt trong không gian đen kín.
Mục tiêu nghệ thuật luôn là thơ, là sự hiện diện của các sự kiện quang cảnh đơn giản là những phương thức chuyển động ẩn những cảm xúc sâu kín. Điều tôi diễn đạt trong ngôn ngữ tạo hình của mình là chu kỳ muôn thủa của ánh sáng và của cuộc sống bên trong các sự vật, chung quanh các sự vật, bên trên các sự vật, và vượt ra ngoài các sự vật. Vượt ra ngoài sự thể hiện qua nét bút trần gian.”*
Nghệ thuật là điều tốt đẹp, nằm sâu trong mỗi trái tim con người, sâu hơn cả ký ức, là nơi mỗi chúng ta đều có thể soi thấu mình trong đó. 3 năm qua, Không gian nghệ thuật đương đại Lê Bá Đảng được cô Lê Cẩm Tế cùng đội ngũ các bạn nghệ sĩ tỉnh thức, trân trọng, chăm chút từng nhành cây, cánh hoa, sau hơn 2 năm xây dựng, và các hoạt động đón các vị khách quí từ khắp mọi miền đất nước, tại kinh đô Huế xinh đẹp.
Để tưởng niệm 100 năm sáng tạo nghệ thuật của họa sĩ Lê Bá Đảng, đồng thời cũng là nơi tôn vinh sáng tạo của các nghệ sĩ Việt nam, hơn 100 vị khách quý được gặp gỡ nhạc sĩ tài hoa Dương Thụ, để mở đầu tuần lễ tưởng niệm 100 năm ngày sinh của họa sĩ Lê Bá Đảng. Buổi chiều đặc biệt dành cho âm nhạc, nghệ thuật, với những bài hát bay bổng, lãng mạn do nhạc sĩ Dương Thụ sáng tác sẽ được các nghệ sĩ thể hiện: Ca sĩ Khánh Linh, Phạm Đình Khôi – Piano, Nguyễn Bảo Long – Saxophone, Ca sĩ Trần Nguyễn Minh Đức, Hà Linh, Hương Diệp.
Sự đồng cảm nghệ thuật, giao thoa trời và đất, được nhạc sĩ Dương Thụ và các nghệ sĩ gửi gắm vào âm thanh, lời nhạc dành cho đêm tưởng niệm này.
Họa sĩ Lê Bá Đảng được biết đến với nghệ danh là Lebadang, sinh ngày 27 tháng 6 ở làng Bích La Đông, Quảng Trị và mất ngày 7 tháng 3 năm 2015 ở Paris. Ông là họa sĩ, nhà chạm khắc, điêu khắc người Việt. Từ 1942 - 1948 Ông theo học trường Mỹ thuật Toulouse. Họa sĩ Lê Bá Đảng đã có hàng trăm triển lãm cá nhân cùng các giải thưởng ở các nước Mỹ, Nhật, Đức, Ý, Anh, Ấn Độ và Việt Nam. Ông được giới nghệ thuật đánh giá là bậc thầy của hai thế giới Đông Tây.
Ông kết hôn với Bà Myshu, bà đã đi cùng ông suốt chặng đường cuộc đời, giúp ông gìn giữ những tác phẩm và tư liệu nghệ thuật. Lebadang Memory Space cũng do bà Myshu chọn để đặt tên cho không gian nghệ thuật mang tên Ông. Hiểu thêm về quan điểm sáng tạo của ông tại đây
Bài viết Huongcolor . Hình ảnh do (Lebadang Memory Space) Không gian nghệ thuật đương đại Lê Bá Đảng cung cấp. *Lời tự sự của Họa sĩ Lê Bá Đảng do Phạm Thị Anh Nga chuyển ngữ từ nguyên bản tiếng Pháp).
